Máy tính với mình không chỉ là công cụ làm việc. Nó là “chiếc bàn tay thứ ba” mỗi khi mình viết, thiết kế hay chỉnh sửa một tấm ảnh. Mình từng chủ quan, nghĩ rằng máy mới thì cứ dùng thoải mái, chưa cần vệ sinh gì cả. Cho đến một ngày máy bắt đầu ì ạch, nóng như bếp than, rồi bất ngờ tắt ngang khi mình chưa kịp lưu file. Mình mới bắt đầu hiểu: bảo dưỡng bảo trì máy tính không phải chuyện “thừa” đâu. Nó là thứ cần làm từ sớm, và cần làm đều đặn nếu bạn thực sự quý chiếc máy của mình.
Tóm Tắt Bài Viết
Tại sao cần bảo dưỡng máy tính định kỳ
Máy tính không mạnh mãi nếu bạn không chăm
Mỗi ngày mình mở máy hơn 10 tiếng. Nó phải chạy phần mềm nặng, nhiều tab trình duyệt và cả nghe nhạc. Mình tưởng nó “trâu” lắm, ai ngờ bụi bám đầy bên trong mà mình không hề biết. Qua thời gian, máy chạy chậm rõ rệt. Chỉ bật máy thôi cũng phải đợi gần 5 phút. Khi mang đi kiểm tra, kỹ thuật viên mở nắp ra, bụi phủ kín cả quạt. Nhìn cảnh đó mình áy náy thật sự.
Bụi và nhiệt độ – kẻ giết thầm lặng
Lúc máy bắt đầu kêu to, mình tưởng do phần mềm lỗi. Ai ngờ là do quạt tản nhiệt bị nghẹt bụi, không thổi nổi gió ra ngoài. Máy nóng lên nhanh đến mức đặt tay lên vỏ cũng thấy ran ran. Và cái kết là máy tắt đột ngột liên tục, làm mình mất vài file chưa kịp lưu. Mình chỉ ước giá như mình biết sớm hơn để vệ sinh kịp lúc.
Bảo dưỡng máy tính không mất bao nhiêu nhưng cứu máy kịp thời
Sau khi bảo dưỡng kỹ lại một lần, cảm giác dùng máy như lúc mới mua. Mọi thứ mượt hơn, quạt êm ru, máy không còn nóng nữa. Mình tiếc vì đã để quá muộn mới làm. Nếu bảo dưỡng sớm, chắc máy mình không phải gánh tổn thương như vậy. Một lần vệ sinh kỹ lưỡng, máy đỡ hư, mình cũng đỡ mất tiền sửa chữa về sau.
Bảo dưỡng máy tính định kỳ bao lâu một lần là lý tưởng
Tùy theo bạn dùng máy ra sao
Mình làm văn phòng, chỉ dùng máy để viết, lướt web, thỉnh thoảng chỉnh ảnh nhẹ. Mình thấy cứ 6 tháng vệ sinh một lần là hợp lý. Nhưng bạn nào chơi game nặng, dựng video hoặc làm thiết kế thì nên 3 tháng một lần. Máy chạy căng liên tục, bụi và nhiệt độ tăng nhanh hơn mình nghĩ rất nhiều.
Môi trường bạn làm việc ảnh hưởng nhiều lắm
Có thời gian mình làm việc gần công trình xây dựng, bụi mịn bay khắp nơi. Mặc dù mình ngồi trong phòng, nhưng chỉ vài tuần là máy bắt đầu kêu to. Khi mở máy ra thì bụi phủ đầy bo mạch. Còn bây giờ mình làm ở phòng điều hòa, sạch hơn, nên máy ít dơ hơn hẳn. Tức là không thể chỉ nhìn vào thời gian – bạn cần để ý cả môi trường mình đang dùng máy mỗi ngày.
Dấu hiệu cho thấy máy tính đã đến lúc cần bảo dưỡng máy tính
Máy chạy chậm bất thường hoặc hay bị đơ
Có những ngày mình chỉ mở vài tab thôi mà máy đã quay vòng vòng. Cảm giác cực kỳ bực mình và sốt ruột. Những tác vụ đơn giản như mở Word cũng mất vài phút. Máy tính phản hồi chậm bất thường là tín hiệu đầu tiên cần chú ý. Đừng cố gắng chịu đựng thêm, vì càng để lâu, tình trạng máy càng tệ hại hơn.
Quạt tản nhiệt kêu to và máy nóng lên nhanh
Mình nhớ có lần vừa bật máy 10 phút, mà quạt đã gào rú như cơn bão. Mặt bàn dưới laptop cũng nóng ran, khó chịu vô cùng. Lúc ấy mình mới biết hệ thống tản nhiệt đang cầu cứu. Khi quạt kêu to và máy nóng bất thường, đừng chần chừ thêm giây nào. Hãy vệ sinh quạt và kiểm tra hệ thống làm mát ngay lập tức.
Phần mềm hoạt động chập chờn hoặc lỗi hệ thống thường xuyên
Có thời gian mình liên tục gặp cảnh máy đang làm thì tự động khởi động lại. Nhiều lúc mình chưa kịp lưu file quan trọng đã mất trắng. Cảm giác tức đến muốn khóc luôn. Những lỗi treo máy, tự reset không hề đơn giản như bạn nghĩ. Chúng là hậu quả của nhiệt độ cao hoặc phần cứng bên trong trục trặc. Đừng coi thường những dấu hiệu bất thường nhỏ nhặt này.
Tình trạng pin laptop tụt nhanh và sạc không ổn định
Mình từng dùng một chiếc laptop mà pin mới đầy đã tụt còn 30% chỉ sau 1 tiếng. Dù sạc liên tục, máy vẫn báo pin yếu, rất bất tiện. Sau khi kiểm tra, mình mới biết máy quá nóng, ảnh hưởng đến pin và cả bo mạch. Khi pin tụt nhanh bất thường, đó là lúc bạn cần đưa máy đi bảo dưỡng ngay. Nếu không, nguy cơ hỏng pin hoặc cháy nổ sẽ rất cao.
Các bước cơ bản khi bảo dưỡng máy tính định kỳ
Vệ sinh bên ngoài máy tính sạch sẽ
Mỗi lần nhìn thấy máy tính đầy bụi ở góc bàn phím, mình lại cảm thấy áy náy. Thế là mình tự bão dưỡng máy tính tại nhà bằng cách lấy khăn mềm, lau nhẹ nhàng từng chi tiết nhỏ. Lau vỏ máy, khe cắm USB, jack tai nghe cũng đừng bỏ sót. Một chiếc máy sạch sẽ bên ngoài cũng giúp cảm giác làm việc dễ chịu hơn hẳn.
Làm sạch quạt tản nhiệt và bộ phận tản nhiệt CPU
Lần đầu mình tự mở máy để vệ sinh quạt, phải nói là vừa hồi hộp vừa phấn khích. Mình dùng cọ nhỏ và bình khí nén thổi hết bụi trong khe quạt. Khi làm xong, máy chạy êm như chưa từng có tuổi đời vài năm. Việc làm sạch quạt cực kỳ quan trọng, nó giúp máy giữ được nhiệt độ ổn định lâu dài.
Kiểm tra tình trạng ổ cứng RAM và mainboard
Mình hay dùng phần mềm CrystalDiskInfo để kiểm tra ổ cứng. Nếu thấy ổ cứng báo lỗi màu đỏ, đừng chần chừ thay thế ngay. Một lần mình tiếc rẻ không thay ổ kịp, hậu quả là mất toàn bộ tài liệu quan trọng. RAM và mainboard cũng nên được kiểm tra định kỳ để phát hiện lỗi sớm. Đừng để đến lúc máy “chết lâm sàng” mới tiếc nuối.
Cập nhật hệ điều hành và phần mềm diệt virus
Thú thật, hồi trước mình cực lười cập nhật Windows vì sợ mất thời gian. Nhưng sau một lần bị virus mã hóa dữ liệu, mình sợ xanh mặt. Từ đó, mình luôn cập nhật hệ điều hành đều đặn. Cài thêm phần mềm diệt virus uy tín như Kaspersky hay ESET để an tâm hơn. Đừng chủ quan với những lỗ hổng bảo mật nhỏ, vì hậu quả đôi khi rất đau lòng.
Đánh giá hiệu suất tổng thể và tối ưu lại hệ thống
Sau khi vệ sinh xong, mình thường kiểm tra tổng thể tốc độ máy bằng Task Manager. Những phần mềm không cần thiết mình mạnh tay gỡ bỏ ngay. Mỗi lần dọn dẹp, máy nhẹ đi trông thấy, chạy vèo vèo như mới. Cảm giác ấy khiến mình cực kỳ hào hứng và hài lòng. Một chút kiên nhẫn hôm nay sẽ giúp bạn tiết kiệm hàng triệu đồng sau này.
Một số lưu ý quan trọng để bảo dưỡng máy tính hiệu quả
Sử dụng dụng cụ chuyên dụng để vệ sinh máy tính
Hồi đầu mình từng lấy bàn chải đánh răng cũ để lau khe quạt. Hậu quả là làm xước vỏ máy trông rất xấu xí. Sau đó mình đầu tư bộ dụng cụ chuyên dùng cho laptop, gồm khí nén và cọ mềm. Chỉ cần vài lần nhẹ nhàng, máy đã sạch bụi mà không lo trầy xước. Đừng tiếc vài trăm nghìn để có bộ vệ sinh xịn, vì nó đáng từng đồng.
Không tự ý tháo linh kiện khi không đủ kinh nghiệm
Mình từng chứng kiến một người bạn tháo máy chỉ để lau bụi bàn phím. Thế mà làm rơi mất ốc vít, sau gắn lại không còn khít như trước. Tháo máy không đơn giản như tháo lắp đồ chơi đâu. Nếu bạn chưa có kinh nghiệm, đừng liều lĩnh vì có thể khiến máy hỏng nặng hơn. Tốt nhất hãy nhờ người có chuyên môn hỗ trợ để an toàn cho thiết bị.
Sao lưu dữ liệu trước khi thực hiện các bước bảo dưỡng sâu
Có lần mình vệ sinh sâu rồi lỡ tay làm máy không khởi động được nữa. Bao nhiêu hình ảnh, tài liệu quý giá suýt chút nữa mất trắng. Từ đó mình thấm thía bài học, luôn sao lưu trước khi can thiệp sâu vào máy. Chỉ mất 10 phút để copy dữ liệu nhưng lại cứu được cả một kho ký ức quý giá.
Định kỳ kiểm tra nhiệt độ và tình trạng linh kiện bằng phần mềm
Mình cài phần mềm HWMonitor để theo dõi nhiệt độ CPU ổ cứng mỗi tuần. Có lần mình phát hiện ổ cứng nóng bất thường nên kịp thời thay thế. Nếu không kiểm tra thường xuyên, chắc mình đã mất dữ liệu quan trọng. Chủ động theo dõi giúp mình phòng tránh những rủi ro tốn kém về sau. Đừng chủ quan với những thay đổi nhỏ, vì chúng báo hiệu điều rất lớn.
Thông tin liên hệ bão dưỡng máy tính MiT
- Hotline: 0909 156 177
- Website: www.mitgroup.vn
- hoặc Inbox trực tiếp qua Fanpage Facebook
Kết bài
Bảo dưỡng máy tính không chỉ giúp máy bền hơn mà còn bảo vệ công sức của bạn mỗi ngày. Một chiếc máy khỏe mạnh luôn tạo cảm hứng làm việc tốt hơn rất nhiều. Đừng để đến khi máy lăn ra chết mới cuống cuồng tìm cách cứu chữa. Chủ động chăm sóc định kỳ sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền bạc và thời gian. Nếu bạn cần tìm một nơi đáng tin cậy để gửi gắm chiếc máy thân yêu, MiT luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn.